Tornado’s Amerika: waar komen ze het meeste voor?
Tornado’s of orkanen in Amerika zijn een indrukwekkend en soms angstaanjagend natuurverschijnsel. Deze gigantische stormen vormen zich meestal boven het warme water van de Atlantische Oceaan en de Golf van Mexico en brengen krachtige winden, stortregens en hoge golven met zich mee. Hoewel orkanen gevaarlijk kunnen zijn, behoren ze ook tot de meest fascinerende weersverschijnselen op aarde.
Tornado’s Amerika in Tornado Alley
Tornado Alley is een gebied in Amerika dat bekend staat vanwege de frequente en krachtige tornado’s die er voorkomen. Het is geen officieel gedefinieerd gebied, maar omvat in ieder geval de volgende staten:
- Texas
- Oklahoma
- Kansas
- Nebraska
- South Dakota
- Iowa
- Missouri
Soms worden ook delen van andere staten zoals Colorado, Arkansas en Louisiana tot Tornado Alley gerekend.
Waarom Tornado Alley?
Dit gebied is bijzonder vatbaar voor tornado’s vanwege de unieke weersomstandigheden. Tornado’s ontstaan wanneer warme, vochtige lucht uit de Golf van Mexico botst met koude, droge lucht uit Canada of de Rocky Mountains. Deze botsing van luchtmassa’s, gecombineerd met de vlakke geografie van het gebied, zorgt voor de ideale omstandigheden voor de vorming van krachtige onweersbuien en tornado’s.
Tornado’s komen hier vaker voor dan in andere delen van de wereld. De tornado’s in Tornado Alley kunnen bijzonder krachtig zijn, met windsnelheden die kunnen oplopen tot meer dan 400 km/u, vooral in de lente en vroege zomer.
Tornado’s Florida, Amerika
Florida in Amerika is net als Tornado Alley, ook vatbaar voor tornado’s, maar de omstandigheden en het type tornado’s dat er voorkomt verschillen enigszins.
Florida heeft een van de hoogste aantallen tornado’s per vierkante kilometer van alle staten in de VS. Dit komt vooral door de warme, vochtige lucht die het hele jaar door aanwezig is.
Hoewel tornado’s in Florida vaak minder krachtig zijn dan in Tornado Alley, komen ze er wel vaker voor.
In Florida worden tornado’s vaak veroorzaakt door tropische stormen en orkanen. Tijdens het orkaanseizoen (juni tot november) komen tornado’s vaker voor omdat de tropische cyclonen grote onweersbuien met zich meebrengen die tornado’s kunnen voortbrengen.
Buiten het orkaanseizoen kunnen koude fronten, die koude en warme luchtmassa’s samenbrengen, ook tornado’s veroorzaken.
Tornado/orkaan Katrina
Orkaan Katrina is een van de meest bekende tornado’s in Amerika. Het is daarnaast ook een van de meest tragische natuurrampen in de geschiedenis van het land, maar het verhaal van deze storm is er ook een van veerkracht en doorzettingsvermogen. In augustus 2005 raasde Katrina over de Golf van Mexico en trof uiteindelijk de kust van Louisiana, met name de stad New Orleans, waar de schade enorm was.
Katrina begon als een relatief onschuldige tropische storm, maar groeide al snel uit tot een machtige categorie 5 orkaan. Op 29 augustus sloeg Katrina toe, met verwoestende winden van meer dan 200 km/u en een allesverwoestende vloed. Hoewel de orkaan zelf al hevig was, veroorzaakte de breuk van de dijken rond New Orleans de grootste ramp. Hierdoor overstroomde bijna 80% van de stad en duizenden mensen moesten noodgedwongen vluchten of in hun huizen blijven, wachtend op hulp.
Wat Katrina zo bijzonder maakt, is niet alleen de kracht van de storm, maar ook de manier waarop de inwoners van New Orleans, en Amerika in het algemeen, reageerden. Mensen deelden wat ze hadden, hielpen elkaar met evacueren en zochten naar manieren om met de chaos om te gaan.
Wederopbouw na Katrina
Na storm Katrina kwam er wederopbouw en het duurde jaren voordat New Orleans volledig hersteld was, maar de stad gaf niet op. Vandaag de dag is New Orleans weer voor het grootste gedeelte herbouwd. De beroemde jazzmuziek klinkt nog steeds door de straten, de kleurrijke Mardi Gras-parades trekken weer toeristen van over de hele wereld en de mensen van New Orleans blijven trouw aan hun motto: “Laissez les bons temps rouler” – laat het goede leven doorgaan.
Orkaan Harvey
Een andere, meer recente orkaan in de Amerikaanse geschiedenis orkaan Harvey, die in augustus 2017 de staat Texas trof. Naast orkaan Katrina was het een van de meest verwoestende stormen in de geschiedenis van Amerika. Deze krachtige orkaan liet een blijvende indruk achter, vooral door de immense schade die het veroorzaakte.
Harvey begon als een relatief kleine tropische storm in de Golf van Mexico, maar groeide snel uit tot een categorie 4 orkaan. Daarmee was het een net iets minder zware storm als Katrina. Op 25 augustus raasde Harvey over de kust van Texas, vooral in de regio rond Corpus Christi, met windsnelheden van meer dan 200 km/u. Wat de orkaan vooral bijzonder maakte was de immense hoeveelheden regen die hij met zich meebracht. Sommige delen van Texas kregen meer dan 1500 millimeter regen in slechts een paar dagen, wat leidde tot enorme overstromingen in steden als Houston.
De beelden van Houston, de vierde grootste stad van de VS, die volledig onder water stond, gingen de wereld rond. Straten veranderden in rivieren, huizen werden overspoeld en duizenden mensen moesten hun toevlucht zoeken naar daken en boten.
Categorie orkanen
Orkanen worden ingedeeld in categorieën op basis van de zogenaamde “Saffir-Simpson orkaanschaal”, die de kracht van een orkaan meet aan de hand van de windsnelheden. Deze schaal loopt van categorie 1 tot categorie 5, waarbij een hogere categorie wijst op krachtigere winden en meer verwoestend potentieel.
Zwakke categorie 1 orkaan
- Windsnelheden: 119-153 km/u
- Schade: bij een categorie 1 orkaan is er lichte schade aan gebouwen, vooral aan daken, bomen en hekken. Huizen kunnen beschadigd raken en elektriciteit kan tijdelijk uitvallen.
Matige categorie 2 orkaan
- Windsnelheden: 154-177 km/u
- Schade: bij een categorie 2 orkaan is er grote schade aan daken, ramen en deuren. Er is een kans dat grotere bomen omvallen en dat een groter deel van het stroomnetwerk uitvalt. Slecht gebouwde woningen lopen het risico in te storten.
Krachtige categorie 3 orkaan
- Windsnelheden: 178-208 km/u
- Schade: de schade bij een categorie 3 orkaan aan gebouwen is aanzienlijk en veel bomen zullen zijn omgevallen. Stroomuitval kan dagen of zelfs weken duren en gebieden kunnen moeilijk toegankelijk zijn.
Zeer krachtige categorie 4 orkaan
- Windsnelheden: 209-251 km/u
- Schade: de schade bij een categorie 4 orkaan is catastrofaal te noemen. Bij een categorie 4 orkaan is er zware schade aan woningen, inclusief het verlies van daken. Veel gebieden kunnen onbewoonbaar worden door het uitvallen van voorzieningen- en infrastructuur.
Extreme Categorie 5 orkaan
- Windsnelheden: 252 km/u en hoger
- Schade: de meest extreme variant orkaan die er bestaat is de categorie 5 orkaan. Hierbij is er verwoesting op grote schaal. Een groot deel van de gebouwen wordt zwaar beschadigd of volledig verwoest. Bomen en stroomlijnen vallen massaal om en de kans op langdurige stroomuitval is aanzienlijk. Ook de kans op een tekort aan drinkwater is zo goed als zeker. Categorie 5 orkanen kunnen steden en gemeenschappen voor langere tijd onbewoonbaar maken.
De Saffir-Simpson-schaal biedt een overzicht van de potentiële schade en gevaren die samenhangen met de verschillende categorieën orkanen. Terwijl categorie 1- en 2-orkanen nog beheersbaar zijn, kunnen categorie 4- en 5-orkanen voor rampzalige gevolgen zorgen, zoals te zien was bij orkanen zoals Katrina (categorie 5) en Harvey (categorie 4).
Krachtige onweersbui
Het verschil tussen een krachtige onweersbui of een tornado en een orkaan is dat een onweersbui vaak een kortdurende, maar hevige weersomstandigheid is met onweer, bliksem, zware regenval en soms hagel. Deze buien kunnen sterke windstoten veroorzaken, maar zijn relatief klein en ontstaan lokaal, vaak op warme dagen of wanneer koude en warme luchtmassa’s botsen. Ze duren meestal enkele minuten tot een paar uur.
Een orkaan (ook wel tropische cycloon of tyfoon genoemd, afhankelijk van de regio): Dit is een veel grotere en langdurigere storm die zich vormt boven warm oceaanwater. Orkanen gaan gepaard met extreem harde wind, stortregens, overstromingen en een ruwe zee. Ze kunnen dagen of zelfs weken aanhouden en enorme gebieden treffen. De windsnelheden in het oog van een orkaan kunnen meer dan 250 km/u bereiken.
Groeiende tornado’s/ orkanen Amerika
Tornado’s beginnen vaak als een draaiende luchtkolom binnen een supercell-onweersbui. Supercells zijn krachtige onweersbuien met een roterende opwaartse luchtstroom, een zogeheten “mesocycloon”.
Als de rotatie in de luchtkolom sterker wordt, kan deze zich uitstrekken naar de grond, waarbij een tornado ontstaat. De tornado groeit als de mesocycloon krachtiger wordt en de winden toenemen. Warme, vochtige lucht voedt de storm en kan de intensiteit vergroten.
Orkanen beginnen als tropische depressies boven warm oceaanwater. De warme oceaan voedt de storm met energie, waardoor de lucht stijgt en condenseert, wat leidt tot lage luchtdruk en steeds krachtiger circulerende winden.
Naarmate de storm boven het warme water blijft, groeit deze in kracht. Dit komt door het warme water dat vochtige lucht naar de storm trekt, waar die condenseert en meer energie vrijgeeft. De stijgende warme lucht creëert een lage druk in het midden (het oog), waardoor de wind sneller gaat circuleren.
Waarom komen er juist in Amerika veel Tornado’s voor?
Het midden van Amerika is relatief vlak en uitgestrekt. Deze vlakke geografie, vooral in gebieden zoals Tornado Alley (Texas, Oklahoma, Kansas, Nebraska, enz.), biedt een perfect terrein voor de vorming van tornado’s. De afwezigheid van bergen die de luchtstromen verstoren, laat de luchtmassa’s vrij bewegen en botsen.
In andere delen van de wereld, zoals Europa, zorgen bergketens (bijvoorbeeld de Alpen) ervoor dat luchtstromen worden geblokkeerd of afgebogen, waardoor de omstandigheden voor tornado’s minder ideaal zijn.
Wat is het verschil tussen een tyfoon, een orkaan en een tornado?
Orkanen komen voor in de Atlantische Oceaan en het oostelijke deel van de Stille Oceaan. Tyfoons zijn hetzelfde type storm als orkanen, maar ze ontstaan in een ander deel van de wereld. Ze komen namelijk meestal voor rond Oost-Azië (bijvoorbeeld Japan, de Filipijnen, China) terwijl orkanen voor in Amerika voorkomen.
Een tornado ontstaat meestal vanuit een zware onweersbui, vaak wanneer koude en warme lucht snel botsen. Tornado’s zijn veel kleiner dan orkanen en tyfoons, vaak slechts een paar honderd meter breed, maar ze zijn extreem lokaal en intens.
-
In welke maanden komen orkanen in Amerika het vaakst voor?
Het orkaanseizoen, dat loopt van juni tot november, brengt spanningen met zich mee met name voor de kustbewoners van Florida, Texas, Louisiana en de oostkust van de VS. De meeste activiteit vindt plaats in de nazomer, wanneer het oceaanwater op zijn warmst is.
-
Waar in Amerika komen tornado’s het meest voor?
In Amerika komen tornado’s of orkanen het meest voor in het zogenaamde Tornado Alley.
-
Waarom komen in Amerika Tornado’s voor?
In zowel het zuiden van Amerika als aan de oostkust kunnen tornado’s voorkomen. Het meest komen ze echter voor in Tornado Alley.
Graag meer lezen over Amerika?
Graag meer lezen over het klimaat in Amerika?